Nghe có vẻ phũ phàng, nhưng đây là điều tôi đã nghe không ít lần từ chính những nhân sự tài năng – những người từng tự hỏi: “Tại sao mình giỏi, làm việc hiệu quả, nhưng lại không được giao cơ hội lớn?”
Câu hỏi ấy không hiếm gặp, đặc biệt trong bối cảnh các tổ chức đang liên tục thay đổi, tái cấu trúc và tinh gọn.
Theo khảo sát mới nhất của Anphabe, khi được hỏi về lý do “người giỏi” không được trọng dụng, phần lớn nhà quản lý thừa nhận có 4 nguyên nhân chính và đáng chú ý, 3 trong số đó không đến từ năng lực chuyên môn, mà đến từ cảm xúc, cách hành xử, và khả năng tạo niềm tin.
1. Vì người giỏi quá bận chứng minh mình đúng
Đây là “cái bẫy” mà nhiều người giỏi vô tình rơi vào. Khi bạn có năng lực, hiểu rõ công việc, bạn dễ có xu hướng muốn bảo vệ quan điểm của mình đến cùng. Nhưng đôi khi, việc “chứng minh mình đúng” không giúp công việc chạy nhanh hơn – thậm chí khiến người khác e dè khi làm việc cùng.
Từ góc nhìn lãnh đạo, họ không tìm kiếm một “cái tôi đúng”, mà cần một người giúp công việc vận hành trơn tru, giúp đội nhóm đạt mục tiêu chung.
Một nhân viên giỏi nhưng luôn khăng khăng bảo vệ ý kiến riêng, thiếu cởi mở với cách làm khác, sẽ khiến sếp “không an tâm” khi giao việc – dù họ biết bạn rất tài năng.
Giỏi mà thiếu lắng nghe, thì cái giỏi ấy đôi khi trở thành… rào cản.
2. Vì người giỏi có năng lực cá nhân tốt nhưng hợp tác kém
Người giỏi thường có xu hướng tự làm, tự quyết, tự chịu trách nhiệm điều này từng là ưu điểm trong môi trường làm việc truyền thống. Nhưng trong kỷ nguyên VUCA và BANI, hầu hết các vấn đề doanh nghiệp đối diện đều phức tạp và liên ngành, đòi hỏi sự phối hợp liên tục giữa các bộ phận và con người khác nhau.
Nếu bạn quen làm một mình, ít chia sẻ, ít hỏi ý kiến team, bạn rất dễ “đi xa” – nhưng lại đi lệch hướng.
Và điều đó khiến lãnh đạo cảm thấy bạn giỏi đấy, nhưng chưa tạo được sức mạnh tập thể, chưa phải là “người cùng hướng”.
Với sếp, “giỏi” không đủ. Họ cần một người giỏi và đáng tin cậy khi làm việc chung.
3. Vì người giỏi đôi khi thiếu kỷ luật và khiêm tốn
Tài năng không thể thay thế được tinh thần kỷ luật.
Một người giỏi nhưng không tôn trọng deadline, làm việc rời rạc, hoặc không phối hợp đúng cam kết, thì năng lực ấy sớm muộn cũng trở thành “rủi ro” hơn là “tài sản”.
Trong môi trường doanh nghiệp, uy tín chuyên môn chỉ chiếm một phần. Uy tín trong hành vi - tức là cách bạn giữ lời, giữ tiến độ, tôn trọng quy trình - mới là thứ khiến lãnh đạo dám “đặt cược” vào bạn trong các nhiệm vụ lớn.
Sếp có thể nể bạn, nhưng họ sẽ không dám trao cơ hội chiến lược cho người mà họ chưa cảm thấy an toàn khi cùng bước ra mặt trận.
4. Và đôi khi… vì sếp sợ người giỏi quá!
Một thực tế khác – ít được nói ra – là có những nhà quản lý sợ cấp dưới quá giỏi.
Điều này thường xảy ra khi họ thiếu tự tin về năng lực của chính mình, hoặc đang lo ngại vị trí bị đe dọa.
Thay vì phát triển người giỏi, họ chọn phòng thủ – giữ quyền kiểm soát, hạn chế cơ hội, hoặc “ghìm” sự tỏa sáng của nhân viên.
Dĩ nhiên, đây không phải lỗi của người giỏi. Nhưng cũng là lời nhắc rằng, sự nhạy cảm trong hành xử có thể giúp bạn đi xa hơn là chỉ phô diễn năng lực.
Vậy, người giỏi cần làm gì để được trọng dụng?
Người giỏi thật sự không chỉ “làm tốt công việc của mình”, mà còn làm cho người khác cảm thấy tốt khi làm việc cùng.
Dưới đây là 4 gợi ý từ góc nhìn chuyên gia nhân sự – giúp bạn vừa tỏa sáng, vừa được tin tưởng:
1. Đừng chỉ giỏi – hãy khiến ai cũng thích làm việc với bạn.
Sự thông minh chỉ tạo ấn tượng ban đầu. Nhưng sự tinh tế và tạo cảm giác an toàn mới là thứ khiến người khác muốn đồng hành lâu dài.
Khi làm việc, hãy để người khác thấy họ được tôn trọng, được lắng nghe chứ không phải “thua kém bạn”.
2. Đừng chỉ đúng – hãy cùng nhau đúng.
Một dự án thành công không đến từ người đúng nhất, mà từ một đội ngũ cùng nhìn về một hướng.
Hãy học cách lắng nghe, cùng nhau chỉnh sửa và thắng bằng kết quả chung – thay vì thắng trong tranh luận.
3. Đừng chỉ xuất sắc – hãy xuất sắc một cách hòa hợp.
Doanh nghiệp không cần ngôi sao đơn lẻ, mà cần đội nhóm cùng tỏa sáng.
Khi bạn biết tôn vinh người khác, bạn đang xây dựng hình ảnh của chính mình trong mắt tập thể.
4. Đừng chỉ làm giỏi – hãy khiến sếp thấy an toàn khi tin tưởng bạn.
Nếu sếp cảm thấy bạn giúp họ được ghi nhận, thay vì bị lu mờ, họ sẽ là người chủ động nâng bạn lên.
Thay vì đối đầu, hãy chọn đồng hành.
Người giỏi – tinh tế – và biết khiến người khác an tâm
Thị trường lao động Việt Nam không thiếu người giỏi, nhưng lại thiếu những người vừa giỏi vừa tinh tế, biết khi nào nên thể hiện, khi nào nên lắng nghe.
Nếu bạn là người có năng lực, có trách nhiệm, và biết tạo cảm giác an toàn cho người khác – kể cả khi sếp bạn “chưa đủ giỏi” – thì không ai có thể ghìm bạn lâu được.
Cơ hội luôn tìm đến những người giỏi trong cách làm và khéo trong cách sống.
Kết luận
Giỏi thôi chưa đủ. Được trọng dụng không chỉ đến từ năng lực, mà đến từ sự trưởng thành cảm xúc, tinh tế trong ứng xử, và khả năng khiến người khác an tâm khi làm việc cùng.
Bởi trong thế giới phức tạp hôm nay, người giỏi nhất không phải là người thắng, mà là người giúp cả đội cùng thắng.
